اوکالیپتوس

اوكاليپتوس

Eucalyptus globulus

Blue gum tree - Eucalyptus

Myrtaceae

معرفی و گیاهشناسی
اوكاليپتوس درختی است با ارتفاع 5 تا 35 متر (و گاها به ارتفاع بیشتر) که دارای برگ هایی کشیده با طول 15-10 سانتی متر و عرض 8-4 سانتی متر می باشد. رنگ برگ ها در ابتدا سبز مايل به آبي است ولي تدريجا به رنگ سبز مايل به سفيد در مي آيد. در بافت هاي پارانشيمي برگ، کیسه های ترشحی حاوی اسانس وجود دارد. میوه های این گیاه از نوع کپسول می باشد.

اوكاليپتوس سنبل استراليا است و در کشورهای اسپانیا و پرتقال و ... نیز در سطوح وسیع پرورش داده می شود.

نیازهای اکولوژیکی و پراکنش
گونه هاي اوكاليپتوس بيشتر در زمين هاي باتلاقي و مرداب ها و بر حسب نوع گونه، در آب وهواي نيمه خشك و نيمه مرطوب و خاك نسبتا آهكي و ماسه اي بهتر رشد مي كنند. در مقابل سرما مقاومت چنداني ندارد وخشك مي شود ولي با شروع فصل گرما ريشه جوش مي دهد و سريعا رشد می نماید.
اوکالیپتوس بومی استرالیا است ولی امروزه در اکثر نقاط جهان پرورش داده می شود.

کاشت، داشت و برداشت
تكثير اوکالیپتوس از طريق دانه و قلمه صورت می گیرد. نحوه ی متداول تکثیر این گیاه از طریق دانه می باشد که جهت تولید نهال در نهالستان ها استفاده می گردد. قلمه های این گیاه بخوبی ریشه دار نمی شوند.

برگ های این گیاه مورد برداشت قرار می گیرند که بهترين فصل محصول برداري برگ ها از مرداد تا مهرماه مي باشد.

تركيبات شيميايي و فرآوری
برگ تازه اوكاليپتوس داراي 3 تا 5 درصد اسانس، يك ماده تلخ به نام روتين، مواد رزيني مختلف،  اسيد اكاليپتيك و ... است. اسانس آن از برگ هاي تازه و غنچه هاي گل به وسيله تقطير با بخار آب در مقیاس صنعتی استخراج می گردد. سينئول (اکالیپتول) مهم ترين و اصلي ترين ماده تشكيل دهنده اسانس اوكاليپتوس می باشد.

از برخی ارقام اوکالیپتوس صمغي قرمز رنگ به نام كينو Kino گرفته مي شود که حاوی تانن فراوانی است.

خواص درمانی و کاربردها
اوکالیپتوس دارای کاربردهای وسیع در مصارف دارویی، صنعتی و فضای سبز است. برگ های این گیاه برای درمان سرماخوردگي، آنفلوانزا و ضدعفونی مجاری تنفسی کاربرد دارند.

چوب این درخت در صنعت کاغذسازی استفاده فراوانی دارد و بعلت زیبایی این گیاه و مقاومت خوب اش به شرایط محیطی، در فضای سبز نیز استفاده می گردد.